چقدر ابزارهای هنری در آموزش کودکان نقش دارند

شاید بعد از خواندن این مقاله تعجب کنید که چرا من این مطلب را داخل سایت فروشگاهی قرار دادم سایتی که مبنای آن به ظاهر فروش بیشتر محصول است …ولی نباید فراموش کنم که هدف من در این سایت نیز آموزش است و شعار ما این است آنچه مارا متمایز میکند محصول و قیمت نیست بلکه آموزش است. به همین خاطر من باید واقعیت های را بگویم هرچند اگر به ضرر من و سایتم باشد ..

به همین خاطر میخواهم توجه شما را به این نکته جلب کنم که ابزارهای هنری (مداد رنگی – گواش – آبرنگ و.. ) چقدر میتوانند در هنر کودکان و آموزش آنها تاثیر گذار باشند . مطمنا پیش خودتان فکر میکنید خوب ابزارها برای آموزش و هنر کودکان تولید میشوند و بچه ها بدون ابزار نمیتوانند چیزی خلق کنند .. این گفته شما به ظاهر درست است ولی در باطن اینگونه نیست.

هنر کودکان متکی به ابزار نیست

در واقع خلاقیت و هنر کودکان ذهنی و درونی است یک کودک میتواند با یک چوب همان کاری را بکنید که یک کودک با مداد رنگی چند صد هزار تومانی انجام دهد آنچه ما میبینم آنچیزی نیست که کودکان می بینند .. اجازه بدهید از ابتدا برای شما شرح جریان را بدهم … کودکان در دنیای خودشان چه به لحاظ ذهنی و چه به لحاظ ظاهری  مشغول فعالیت هایی هستند که سه بخش مهم را شامل میشود:

اول کنجکاوی آنها برای اینکه به سوالات ذهنی خود برسند.

دوم بازی در قالب مهارت های ذهنی است یعنی دست یافتن به دانسته هابه همراه شادی و نشاط.

 سوم تقویت و بالا بردن توان حسی و جسمی خود

این فعالیت ها در درون کودک به صورت شدید دیده میشود به همین خاطر ابزار نمیتواند ملاک یا تعیین کنند و یا بازدارنده باشد . البته قبول دارم ابزار تمام موارد بالا را برای کودکان هموارتر میکند و به تعبیری ابزار راه رسیدن به تمام آن شادی ها و بازی ها و مهارت ها را هموارتر میکند ولی شما نباید فکر کنید ابزار تعیین کننده هستند …

جالا چرا این حرف را میزنم بعضی از پدر و مادرها و مربیان تصوز ابزار گرایی دارند یعنی فکر میکنند مهارت و خلاقیت کودک با ابزارها رشد میکنند این تصور غلط  باعث شده به ابزارگرایی رو بیاورند و از خلاقیت ذهنی بچه ها غافل شوند.

اگر شما به سایت هنر کودکان سری بزنید و مقاله آزمون نقاشی بدون وسیله را بخوانید متوجه خواهید شد که کودکان میتوانند به سر حد خلاقیت برسند به صوری که در نقاشی از هیچ وسیله ای استفاده نکنند شاید باور نکنید به همین خاطر این مقاله را حتما بخوانید آزمون نقاشی بدون وسیله 

شاید سوال کنید حالا تکلیف چیست برای بچه ها وسیله بخریم یا نه؟

اگر نگاه شما به ابزار نگاهی خلاقانه باشد یعنی بدانید ابزارها برای پرورش ذهن خلاق کودکان است و هدفتان از خرید محدود کردن مهارت ها و کنجکاوی های کودکان نیست پس باید بخرید و بهترین ها را هم خریداری کنید.

ولی بدانید با تفکر درست از ابزارها نهایت استفاده را میتوانید انجام دهید مثلا شما گواش برای بچه ها میخرید بعد از مدتی که گواش ها تمام شد جای خالی آنها میتواند کاردستی شود و این نوع رویکرد باعث میشود بچه ها از دورریختنی ها نهایت استفاده کنند و بعد از مدتی متوجه میشوند که با هر چیزی بدرد نخور میشود هنر آفرینی کرد.

این تفکر روز به روز در بچه ها رشد میکند و به مرحله ای بچه ها خواهند رسید که دیگر نبود ابزار یا کمبود ابزار نمیتواند مانع هنر آفرینی آنها بشود .من در اینجا یک واقعیت مهم را به شما گفتم یک واقعیت که نه تنها خرید شما را محدود نمیکند بلکه تشویق میکند با تفکر و با هدف بهترین ابزارهای هنری را برای کودکان تهیه کنید واین رویکرد باعث میشود بچه ها ابزار را فقط ابزار بدانند نه بیشتر .

شاید برای شما این موضوع کمی کنگ باشد ولی در ادامه با بیان مثالهایی سعس میکنم این ذهنیت را بهتر برای شما تشریح کنم

تا حالا شده با بچ ها روی زمین با یک تکه چوب نقاشی بکشید ؟ تا حالا شده در کنار دریای و در ساحل با بچه ها مجسمه شنی درست کنید ؟ تا حالا شده با تکه های سنگ ها و یا صدفها گلدان خانه را با بچه ها تزئین کنید

تا جالا شده با یک مداد معمولی با کودکتان نقاشی زیبایی بکشید

من وقتی که مربی بچه ها بودم همه این موارد و دهها مورد دیگر رو با بچه ها اجرا میکردم که بچه ها بدانند آنچه باعث میشود هنمرمند شوند ذهن خلاق آنهاست نه ابزارهای گرانقیمت مثلا بچه ها را دور خودم جمع میکردم و با خودکار نقاشی میکشیدم یا با یک مداد ساده طراحی میکردم و.. آنچه بچه ها میدیدند هنر آفرینی من با ابزار ساده بود . یا نقاشی با گچ روی زمین و… بعد اگر از بچه ها میخواستم مثلا فقط با یک رنگ نقاشی بکشند برای بچه ها گنگ و غیر ممکن نبود ..

بعد اگه بچه ها به درک درست از خلاقیت هنری بدون متکی بودن به ابزار رسیدن من به مرور ابزارهای خاص در اختیار آنها قرار میدادم و بچه ها از آن ابزار نهایت استفاده رو میکردند و به نوعی قدر ابزارها را بیشتر میدانستند

چه ابزارهایی مناسب بچه ها است ؟

شاید بعد از اینکه با این رویکرد آشنا شودید و حرفهای من را قبول کردید بخواهید بدانید که حالا چه ابزارهایی برای بچه ها مناسب است ؟ من اعتقادندارم گران خریدن یا ارزان خریدن ملاک درستی برای شما باشد به چه معنی خیلی ها فکر میکنند چون بچه ها بچه هستند نباید برای آنها ابزارهای نقاشی گران خرید چون نمیتوانند درست از آن استفاده کنند و بعضی ها هم اعتقاد دارند وسایل حرفه ای و گران میتواند کیفیت کار بچه ها را بالا ببرد .

باید بدایند هر دو دیدگاه از جهاتی اشتباه هستند چرا که هنر کودکان و خلاقیت آنها مبتنی بر ابزار نیست. من به تجربه ثابت کردم یک مداد رنگی متوسط همان کاری را میکند که مداد رنگی گران قیمت میکند ولی یک چیز در این میان مهم است کودک با چه تفکری از این مداد رنگی ها استفاده میکند مثال برای شما میزنم یک کودک با نگرش خلاقیت هنر ورزی میکند کودک وقتی پرورش ذهن پیدا کرد از ماهیت ابزارها بیشتر استفاده میکند تا از کاربرد آنها شاید یک کودک مداد رنگی خودش را در بازی و کاردستی استفاده کرد یا از قوطی خای گواش برای کاردستی عروسک استفاده کند .

ابزارهای هنری و آموزش کودکان